Παιδαγωγική του Δάσους

Τι να ‘μαθε το δέντρο από τη γη και μπορεί να μιλάει με τον ουρανό…
Πάμπλο Νερούδα (1904-1973) Χιλιανός ποιητής, διπλωμάτης

Η Παιδαγωγική του Δάσους και της Φύσης αποτελεί μια εναλλακτική πρόταση στο χώρο της εκπαίδευσης, στοχεύοντας στην ανάπτυξη των κοινωνικών, συνεργατικών, συναισθηματικών και γνωστικών δεξιοτήτων. Γενικότερα στοχεύει στην ανάδειξη εκείνων των στοιχείων του παιδιού που διαδραματίζουν καταλυτικό ρόλο στο χτίσιμο μιας ισχυρής προσωπικότητας. Στις μέρες μας υπάρχει η ανησυχία ότι τα παιδιά δεν έχουν τόσο πολύ την επαφή με τα δάση, τους πράσινους χώρους και γενικά τη φύση, όπως είχαν οι γονείς τους κάποτε, λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια τους, της αλλαγής του τρόπου ζωής των οικογενειών καθώς και εξαιτίας και του πλήθους των εσωτερικών δραστηριοτήτων που είναι πλέον διαθέσιμες Σύμφωνα με σύγχρονες έρευνες, τα παιδιά που δεν επισκέπτονται δάση και χώρους πρασίνου, στο μέλλον γίνονται ενήλικες που δεν χρησιμοποιούν αυτούς τους χώρους και χάνουν τα οφέλη που προσφέρει η επαφή με τη φύση σε σωματική , συναισθηματική και πνευματική ευεξία. Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από γρήγορους και εντατικούς ρυθμούς ζωής, από έλλειψη σωματικής άσκησης, κακή ψυχική ευεξία, υπάρχουν θέματα κλιματικής αλλαγής και υποβάθμισης του περιβάλλοντος. Περισσότερο από ποτέ κρίνεται αναγκαίο τα παιδιά να έχουν συστηματική επαφή με τη φύση , προκειμένου να αναπτύξουν περιβαλλοντικές ευαισθησίες ώστε να ευνοηθούν και τα ίδια ως μελλοντικοί ενήλικες, σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος.

Το Σχολείο του Δάσους ή αλλιώς η Παιδαγωγική της Φύσης εντάσσεται σε εκείνη τη διδακτική φιλοσοφία που θεωρεί πως η γνώση χτίζεται από το μαθητή, μέσα από την αλληλεπίδρασή του με το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον και δεν μεταφέρεται αυτούσια από το δάσκαλο.

Η εκπαίδευση στην ατομική αλλά και τη συνεργατική επίλυση προβλημάτων, η καλλιέργεια γλωσσικών δεξιοτήτων και η ανάπτυξη μαθηματικής σκέψης συναντούν πρόσφορο έδαφος κατά την υλοποίηση των δραστηριοτήτων που λαμβάνουν χώρα στα πλαίσια της Παιδαγωγικής του Δάσους. Ένα από τα κύρια μέσα τα οποία χρησιμοποιούνται προκειμένου να επιτευχθούν οι παραπάνω στόχοι, είναι το ίδιο το φυσικό περιβάλλον, δάση, χώροι πράσινου, κήποι, παραλίες, μονοπάτια, κ.α..Τοποθεσίες που έχουν ως κύρια στοιχεία τους το χώμα, το ξύλο και το νερό, τα δέντρα, τα φύλλα. Δάση και αστικά άλση, ορισμένοι χώροι κατασκήνωσης, ακόμα και αυλές σχολείων με ειδική διαμόρφωση. Πολλά είναι τα οφέλη που αποκομίζουν τα παιδιά από τις δραστηριότητες στη φύση, οφέλη που έχουν παρατηρηθεί και καταγραφεί μέσα από έρευνες. Αναλυτικά αναφέρουμε ορισμένα από τα οφέλη των μαθητών μέσω της επαφή τους με την Παιδαγωγική του Δάσους:

  • Ενισχύεται η αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθηση τους.
  • Βελτιώνονται οι κοινωνικές , γλωσσικές και επικοινωνιακές δεξιότητες.
  • Ενισχύεται η κινητοποίηση και η αυτοσυγκέντρωση τους.
  • Βελτιώνεται η σωματική ευεξία και οι κινητικές δεξιότητες των μαθητών.
  • Τα παιδιά ενθαρρύνονται να είναι μέρος μιας ομάδας, ιδίως όταν υπάρχουν δραστηριότητες που απαιτούν τη λήψη βοήθειας από τρίτους.
  • Έχουν την ελευθερία να παίξουν ανεξάρτητα από την παρέμβαση των ενηλίκων, ακολουθώντας όμως τους κανόνες των παιχνιδιών που ενθαρρύνουν την ομαδική εργασία.
  • Αποκτούν μια αυξημένη συνειδητοποίηση του προσωπικού χώρου των άλλων ανθρώπων (πχ σε δραστηριότητες όπου κάποιος χρειάζεται το χώρο του για να κατασκευάσει κάτι).
  • Σχηματίζουν νέες φιλίες και μαθαίνουν τι μπορεί να επιτευχθεί μέσω της συνεργασίας.
  • Το παιδί εισέρχεται σε ένα πλαίσιο με διερευνητικές δραστηριότητες όπου ενθαρρύνεται να χρησιμοποιεί τη φαντασία του και να λαμβάνει πρωτοβουλίες για να ξεκινήσουν τις δικές τους δραστηριότητες μάθησης και παιχνιδιού.
Μια χώρα χωρίς παιδιά θα είχε μπροστά της ένα μέλλον χωρίς ελπίδα. Μια χώρα χωρίς δέντρα την ίδια απελπισία έχει περίπου.
Θίοντορ Ρούζβελτ (1858-1919), Αμερικανός πολιτικός
Scroll to Top
Μετάβαση στο περιεχόμενο